Samodzielna weryfikacja i naprawa elementów układu napędowego
Naprawa układu napędowego, na co warto zwrócić uwagę?
Układ napędowy ma za zadanie przekazywanie obrotów wału korbowego silnika na koła napędowe pojazdu, by umożliwić jego poruszanie się. Typowy taki układ napędowy samochodów o napędzie na przednią oś składa się z następujących części podstawowych, w pierwszej kolejności jest to sprzęgło, następnie skrzynia biegów, półosie z przegłubami homokinetycznymi i koła napędowe.
– Sprzędło w samochodach to mechanizm działający na zasadzie tarcia mechanicznego z wbudowaną tarczą cierną umożliwiający rozłączanie i łączenie silnika ze skrzynią biegów. Elementem sprzęgła jest łożysko oporowe, tarcza dociskowa, tarcza cierna dwustronna, koło zamachowe lub dwumasowe. Pedał sprzęgła może być połączony z dźwignią wysprzęglającą za pomocą elastycznej linki sterującej lub za pomocą pompy hydraulicznej i siłownika. Sprzęgło to element eksploatacyjny i podlega zużyciu a w konsekwencji wymianie. Gdy podczas ruszania z miejsca sprzęgło ślizga się lub kiedy luz pedału sprzęgła jest zbyt duży a zmiana biegów jest utrudniona albo gdy słychać zgrzyty podczas zmiany biegu, wtedy powodem może być nadmierne zużycie elementów sprzęgła i czeka nas wtedy kosztowna jego wymiana. (wymiana sprzęgła)
– Skrzynia biegów poprzez stosowanie zmiennych przełożeń dopasowywuje prędkość jazdy do momentu obrotowego silnika. Skrzynie biegów mogą być mechaniczne manualne gdzie to my sami decydujemy na jakim biegu się poruszamy, wyposażone są one w jeden bieg wsteczny i 4 lub 5 biegów do przodu. Jest ona synchronizowana co ułatwia nam zmianę biegów, a działanie synchronizatora polega na tym że jego część cierna wyrównuje obroty obydwu łączonych elementów a następnie część zębata zapewnia trwałe połączenie. W silnikach napędzających oś przednią skrzynia biegów jest zblokowana z mechanizmem różnicowym. Skrzynia automatyczna wyręcza kierowcę i automatycznie steruje zmianą biegów dopasowując ją do szybkości i momentu obrotowego wału silnika. Skrzynia automatyczna składa się ze sprzęgła hydrokinetycznego jest to tak zwany konwentor momentu obrotowego, mechanicznej przekładni zębatej (planetarnej), hydraulicznego lub elektronicznego urządzenia sterującego. Otrzymywanie różnych przełożeń polega na sprzęgnięciu poszczególnych zespołów ze sobą, jeden zespół planetarny daje nam 4 możliwości przenoszenia napędu. Często spotykane usterki manualnych skrzyni biegów to:
Wycieki oleju – powodem może być pęknięcie obudowy, nieszczelność połączeń i korków lub uszkodzenie uszczelniaczy.
Głośna praca, wycie skrzyni biegów – powodem może być niski poziom oleju lub jego brak, jak i uszkodzone łożyska lub niewłaściwa lepkość oleju.
Odgłosy zgrzyty podczas zmiany biegów – powodem może być nadmierne zużycie elementów sprzęgła, synchronizatorów, uszkodzenie lub zużycie wodzików i widełek zmiany biegów.
Trudności podczas zmiany biegów – powodem może być nadmierne zużycie mechanizmu przełączania biegów, zarówno w skrzyni biegów jak i cięgnień wraz z dźwignią zmiany biegów.
Samoczynne wyłączanie się biegu podczas jazdy – powodem może być uszkodzenie synchronizatorów, przemieszczanie się skrzyni biegów względem nadwozia (uszkodzone poduszki skrzyni biegów).
Prace naprawcze związne ze skrzynią biegów warto zlecić specjalistom, gdyż naprawa wymaga odpowiedniej wiedzy i odpowiedniego zestawu narzędzi.
– Półosie wraz z przegłubami homokinetycznymi – przenoszą napęd ze skrzyni biegów na koła przednie. Przegłub kulowy od strony koła zapewnia podczas jazdy swobodny obrót półosi bez względu na ustawienie czopa piasty koła (zwrotnicy). Od strony skrzyni biegów półoś zakończona jest przegłubem równobieżnym przesuwnym, przegłuby zabezpieczone są czopamu gumowymi chroniącymi przed utratą smaru (od strony koła) i wycieku oleju (od strony skrzyni biegów). Zużycie się elementów półosi objawia się w postaci luzu na przegłubach lub uszkodzeń gum ochronnych przegłubów.
– Wymieniając półoś należy najpierw poluzować śrubę półosi a następnie podnieść samochód jesli jest to konieczne zdjąć koło. Odkręcić śrubę sworznia wachacza i za pomocą ściągacza lub uderzeń młotka należy wyjąć sworzeń ze zwrotnicy, następnie odkręcić śrubę półoski i wysunąć wieloklin z piasty koła. Kolejną czynnością jest odłączenie półośki od zespołu napędowego (skrzyni biegów). W zależności od konstrukcji samochodu półośka może być przykręcona do flansza lub wsunięta i zabezpieczona, konieczne może być również spuszczenie oleju ze skrzyni biegów. W niektórych samochodach półośka dłuższa od strony pasażera posiadać może dodatkowe łożysko pośrednie lub dodatkowy przegłub. Montaż przebiega w kolejności odwrotnej do demontażu!
Zobacz również: Naprawa układu zawieszenia, Naprawa układu wydechowego, wymiana sprzęgła, Koło dwumasowe